Rzekomy pomór drobiu (choroba Newcastle, ND) to wysoce zakaźna choroba wirusowa, mająca istotne konsekwencje zarówno dla branży drobiarskiej, jak i dla populacji dzikiego ptactwa. Wywołuje ją zjadliwy szczep paramyksowirusa ptaków typu 1, który poważnie zagraża zdrowiu i dobrostanowi ptaków oraz może mieć tragiczne skutki ekonomiczne i społeczne dla przemysłu drobiarskiego. Kompleksowe środki zapobiegawcze, w tym środki bezpieczeństwa biologicznego, mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia ryzyka wystąpienia choroby na fermach drobiu.
Jakie są objawy wirusa rzekomego pomoru drobiu (NDV) u zakażonego drobiu?
NDV może powodować infekcję i objawy kliniczne u różnych gatunków ptaków, a ciężkość choroby różni się w zależności od takich czynników jak szczep wirusa lub wiek, stan zdrowia i zaszczepienie ptaków. Do najczęstszych objawów rzekomego pomoru drobiu u zakażonego drobiu należą:
 |
Objawy ze strony układu oddechowego: Kaszel, kichanie, brak powietrza w płucach, wydzielina z nozdrzy, obrzęk oczu i głowy, trudności w oddychaniu (duszność) |
 |
Objawy ze strony układu pokarmowego: Biegunka, zielonkawy, wodnisty kał, czasami określany jako „zielona biegunka”, a w konsekwencji zmniejszenie spożycia paszy i wody (najczęściej spotykany objaw) |
 |
Objawy ze strony układu nerwowego (postać neurologiczna, częsta w przypadku szczepów zjadliwych): Skręcenie głowy i szyi (kręcz szyi), paraliż skrzydeł i nóg, drżenie, brak koordynacji, kręcenie się w kółko lub wirowanie, paraliż i śmierć |
 |
Spadek produkcji/jakości jaj: U zakażonych kur niosek może dojść do nagłego spadku produkcji jaj lub jaja mogą mieć cienkie skorupki i nieregularne kształty. |
 |
Zmniejszona aktywność i osłabienie: Zakażone ptaki często wydają się ospałe, przygnębione i mają zmniejszony apetyt. |
 |
Obrzęk grzebieni i dzwonków: W niektórych przypadkach grzebienie i dzwonki zakażonych ptaków puchną i przybierają fioletowawą barwę. |
 |
Zwiększona śmiertelność: W zależności od zjadliwości wirusa i podatności populacji ptaków rzekomy pomór drobiu może prowadzić do wysokiej śmiertelności, szczególnie w stadach nieszczepionych lub zaszczepionych nieprawidłowo. W stadach nieszczepionych śmiertelność może sięgać nawet 100%. (CFSPH, 2016) |
Należy pamiętać, że objawy rzekomego pomoru drobiu bywają takie same jak w przypadku innych chorób układu oddechowego lub pokarmowego drobiu. Postawienie pewnej diagnozy zazwyczaj wymaga badań laboratoryjnych w celu potwierdzenia obecności wirusa rzekomego pomoru drobiu. W przypadku podejrzenia, że w stadzie występuje rzekomy pomór drobiu, konieczne jest odizolowanie chorych ptaków, zgłoszenie ogniska odpowiednim władzom i zwrócenie się o pomoc do lekarza weterynarii w celu potwierdzenia obecności wirusa oraz uzyskania wskazówek dotyczących sposobów zwalczania choroby. Szybkie podjęcie środków ograniczających i kontrolujących rozprzestrzenianie choroby jest kluczowe, aby zapobiec przenoszeniu się wirusa na kolejne ptaki i zmniejszyć straty ekonomiczne w przemyśle drobiarskim.
W jaki sposób przenosi się rzekomy pomór drobiu?
Przez bezpośredni kontakt:
Wirus rzekomego pomoru drobiu (NDV) może być przenoszony przez bezpośredni kontakt zakażonych ptaków z odchodami podatnych ptaków (młode ptaki są bardziej zagrożone). Obejmuje to bliski kontakt, taki jak kontakt dziobem z dziobem, łączenie się w pary i walka.
Przez kontakt pośredni:
Wirus może przetrwać w środowisku przez różny okres czasu, w zależności od czynników takich jak temperatura i wilgotność. Zanieczyszczona żywność, woda, sprzęt i odzież mogą służyć jako nośniki pośredniego przenoszenia.
Przez transmisję powietrzną:
Wirus rzekomego pomoru drobiu może rozprzestrzeniać się w postaci aerozolu, szczególnie w zatłoczonych lub słabo wentylowanych obiektach dla drobiu. Zainfekowane ptaki mogą uwalniać do powietrza wydzielinę z dróg oddechowych zawierającą wirusy, zakażając pobliskie ptaki.
Przez zakażone dzikie ptaki:
Dzikie ptaki, w szczególności ptactwo wodne i ptaki wędrowne, mogą przenosić wirusa i przenosić go na drób domowy, gdy wejdą w kontakt z nim lub jego środowiskiem.
Jakie środki można podjąć, aby zapobiec rzekomemu pomorowi drobiu?
Zapobieganie rzekomemu pomorowi drobiu ma kluczowe znaczenie zarówno dla komercyjnych hodowli drobiu, jak i dla hodowców drobiu przydomowego. Aby ograniczyć ryzyko związane z tą zakaźną i niebezpieczną ekonomicznie chorobą, należy zastosować szereg rozwiązań obejmujących szczepienia, środki bezpieczeństwa biologicznego i czujność. Konieczne jest zasięgnięcie porady lokalnych instytucji rolniczych i weterynarzy, aby poznać konkretne wytyczne i przepisy obowiązujące na danym obszarze.
Szczepienia
Szczepienia są jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania rzekomemu pomorowi drobiu. Dostępne są różne rodzaje szczepionek, w tym szczepionki żywe i inaktywowane. Wybór szczepionki zależy od konkretnych okoliczności i lokalnych przepisów.
Środki bezpieczeństwa biologicznego / higieny
Wdrożenie rygorystycznych środków bezpieczeństwa biologicznego na fermach drobiu pozwala zminimalizować ryzyko wprowadzenia i rozprzestrzenienia się wirusa. Obejmują one ograniczanie dostępu do gospodarstwa, dezynfekcję sprzętu oraz utrzymywanie czystości i higieny otoczenia. 
Czyszczenie i dezynfekcja
- Pomieszczenia dla drobiu i sprzęt należy regularnie czyścić i dezynfekować, aby zapobiec gromadzeniu się wirusów.
Ochrona – za pośrednictwem zarządzania higieną
- Zapewnienie możliwości oraz wprowadzenie obowiązku dezynfekcji obuwia, kół, pojazdów, rąk i sprzętu przed wejściem do różnych pomieszczeń na fermie i po wyjściu z nich.
- Czyszczenie i dezynfekcja instalacji wodociągowej oraz dezynfekcja wody
- Kluczem do skutecznego czyszczenia jest wybór odpowiedniego produktu i stężenia oraz prawidłowe zastosowanie.
Ochrona – za pośrednictwem zarządzania strukturalnego
- Kontrola przemieszczania: Ograniczenie przemieszczania ptaków między gospodarstwami i ograniczenie dostępu pracowników, którzy nie są niezbędni, w celu uniknięcia wprowadzenia wirusa.
 Kolejną podstawą skutecznego zarządzania higieną jest także dbanie o jakość wody:
|
Czyszczenie z odpowiednim detergentem Dezynfekcja i ochrona. Środki dezynfekujące przetestowane pod kątem rzekomego pomoru drobiu.
|
Czyszczenie z odpowiednim detergentem Dezynfekcja i ochrona. Środki dezynfekujące przetestowane pod kątem rzekomego pomoru drobiu.
- HYPRED FORCE 7
- Viroshield + (zatwierdzony przez DEFRA)
- VIREX (zatwierdzony przez DEFRA)
- FUMAGRI OPP (dezynfekcja wtórna, rozproszenie przez ULTRADIFFUSION®)
- FUMAGRI EFFISAFE (buty i pojazdy) do powierzchni i sprzętu
Kolejną podstawą skutecznego zarządzania higieną jest także dbanie o jakość wody:
- Tabletki Aquatabs®
Pełne informacje na temat produktów i ich dostępności zgodnie z lokalnymi przepisami można uzyskać pod adresem: [email protected].
Kwarantanna
Izolacja nowych ptaków przez określony czas przed wprowadzeniem ich do istniejącego stada, aby upewnić się, że są wolne od choroby.
Nadzór i monitorowanie
Regularne badanie ptaków na obecność wirusa rzekomego pomoru drobiu, szczególnie na obszarach, w którym w przeszłości pojawiły się ogniska choroby.
Edukacja i szkolenia
Przekazywanie pracownikom gospodarstw rolnych i właścicielom drobiu wiedzy na temat objawów rzekomego pomoru drobiu i uświadamianie im, jak ważne jest niezwłoczne zgłaszanie podejrzeń.
W przypadku wystąpienia ogniska choroby: Zgłaszanie i eliminacja
W przypadku wystąpienia ogniska choroby należy zgłosić je odpowiednim władzom oraz dokonać eliminacji zakażonych i narażonych ptaków, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby.
